Podstawowe zasady, na których opiera się organizacja francuskiego wymiaru sprawiedliwości nie różnią się znacząco od tych, które znane są w polskim systemie prawnym.
Na pierwszym miejscu należy tutaj wskazać na zapisany w konstytucji trójpodział władzy, w którym sądy działają niezależnie od organów ustawodawczych i od administracji rządowej.
Dla obywateli i firm polskich, mających z jakichkolwiek powodów „do czynienia” z jurysdykcją francuską, elementarne znaczenie będzie miał jednak szereg innych zasad. Są to:
1.
Powszechny dostęp do wymiaru sprawiedliwości (dla przykładu obywatele polscy pracujący we Francji mogą domagać się swoich roszczeń w sądzie właściwym ze względu na miejsce wykonywania pracy)
2.
Bezpłatność wymiaru sprawiedliwości (koszty procesowe są nieporównywalnie niższe niż w Polsce)
3.
Niezależność i niezawisłość sędziów
4.
Ciągłość działalności (w nagłych wypadkach, możliwe są nawet posiedzenia w niedziele i święta) oraz niezmienność siedziby sądu (co do zasady, ponieważ czasem sędziowie wykonują pewne czynności poza siedzibą sądu)
5.
Dwuinstancyjność
6.
Kontrola stosowania prawa (przez Sąd kasacyjny - odpowiadający polskiemu Sądowi Najwyższemu lub, w sprawach administracyjnych, przez Conseil d’Etat - organ odpowiadający polskiemu Naczelnemu Sądowi Administracyjnemu)
7.
Jawność orzeczeń sądowych
8.
Obowiązek uzasadnienia wydanego orzeczenia
9.
Prawo do sprawiedliwego procesu (w ramach tej zasady zawierają się postulaty kontradyktoryjności oraz poszanowania prawa do obrony)
10.
Istnienie wydajnej procedury uproszczonej, tzw. référé (dzięki niej udaje rozstrzygnąć się wiele sporów, których w jej braku strony nie byłyby skłonne w ogóle poddać rozstrzygnięciu sądowemu)